Dynamische Energie Contracten

Op RTL is er al extra aandacht voor geweest met openingen als “Geld verdienen met je stroomverbruik” en “Uurtarieven voor Energie”.

Energie leveranciers die uurtarieven voor energie hanteren zijn bijvoorbeeld Frank Energie, Mijn Domein Energie en ANWB Energie. Overigens, 80% van van de Nederlanders heeft niet een dergelijk contract en zit meestal bij Eneco, Essent en Vattenfall met een vast (nog maar paar %) of variabel contract. Variabel is nog geen dynamisch contract. Het wordt variabel genoemd omdat het contract binnen een jaar kan worden aangepast en dit is precies wat deze leveranciers in september en oktober 2022 ook gedaan hebben. Vanwege de hele grote onzekerheid op de energiemarkt hebben ze allemaal een extra marge genomen op de prijzen die ze dan hanteren, zowel op stroom als gas. Als je nu een contract met hen afsluit, spreek je daarbij vaak een vaste prijs per kilowattuur (kWh) of kubieke meter (m3) gas af. Een statisch tarief. Tijdens je contractperiode betaal je precies dat bedrag voor elke kWh die je verbruikt. Dat klinkt veilig want je komt nooit voor verrassingen te staan. Het kan dan ook gebeuren dat je te veel betaalt.

Bij dynamische contracten wordt er geen extra marge berekend, anders dan vaste inkoopkosten. Het gevolg is dat je bij dalende prijzen dan al sneller het voordeel hebt en dus ook direct minder kosten hebt. Het nadeel is dat zodra er weer een panieksituatie op de stroom- en/of gas markt is, de prijs ook flink omhoog schiet. Met het nieuwe prijsplafond in 2023 wordt daar overigens nu wel een maximum aan gezet zodat dit risico nu ook beperkt is, worst case, betaal je dan 40 eurocent voor stroom (KWh) en 150 eurocent voor gas (m3), de vraag is nog wel hoe het prijsplafond samen met dynamische contracten gaat werken, en of het administratief wel allemaal op tijd gaat lukken en of Brussel de gekozen vorm goedkeurt.

Overigens zit achter de namen zoals Frank Energie, Mijn Domein Energie, ANWB Energie een energie leverancier met een ACM vergunning die de daadwerkelijke energie levering doet, dit is de EnergyZero die “energy as a service” levert aan deze weder verkopende partijen, het is een beetje vergelijkbaar met de telecom markt waar ook de grote partijen (KPN, Vodafone, T-Mobile) ook weer andere merknamen hanteren (Simyo, Ben,..)

Hoe werkt dat precies die dynamische tarieven?

Het dynamische tarief voor stroom en gas wordt bepaald op de ‘spotmarkt‘, de prijzen veranderen daar elke dag. Je betaalt bij energieleveranciers met dynamische contracten dus de prijs die zij zelf ook betalen plus een vaste inkoop opslag (noemt men GVO). Op die spotmarkt wordt energie verhandeld voor de komende dag. Op die energiemarkt gelden ieder uur andere stroomtarieven. De tarieven van stroom wisselen per uur binnen de 24 in een dag, en worden om 15:00 uur bepaald voor de dag erop. Voor gas geldt dat de uur prijs van 6:00 vandaag tot 6:00 de volgende ochtend hetzelfde is, dus voor gas staat de prijs voor 24 uur vast. De prijzen van de sportmarkt worden gebruikt voor dynamische energiecontracten.

Op de spotmarkt wordt (net als met aandelen op de beurs b.v. de AEX) de vraag en aanbod van elektriciteit gematched. Die balans bewaakt TenneT, dat beheert in Nederland het hoogspanningsnet. In een veiling met inkopers en verkopers worden de uurtarieven voor stroom bepaald. Het kan daardoor gebeuren dat een kilowattuur in bepaalde uren prijzig is. Soms juist weer heel goedkoop, gratis of zelfs negatieve prijzen. Deze fluctuaties worden veroorzaakt door het continue verschil in het aanbod van energie en het gebruik. Aan de aanleverkant maakt het uit of het een hele zonnige dag is en/of het hard waard, aan aan de gebruikskant maakt dag en nacht veel uit en ook het weekend. Ook overdag zijn de fluctuaties sterk, met name in de vroege ochtend uren en in de avond uren is er weer veel meer vraag.

De beursprijzen van de EPEX (stroom) en LEBA (gas) zijn openbaar. Je kunt de ontwikkeling van de energieprijzen op de inkoopmarkt altijd volgen.

Voor stroom

In de grafiek hier onder zie je het stroomtarief wat een van de dynamische leveranciers dan hanteert. Het tarief wat wordt weergegeven is dan nog wel zonder Inkoop- en Garantie van Oorsprong (GVO) kosten, Energiebelasting (EB), De Opslag Duurzame Energie (ODE) en 9% (tot eind 2022) / 21% BTW. Om een beeld te krijgen wat dan je netto stroomtarief is per KWh: bij 30 eurocent is de daadwerkelijke stroomprijs 39 eurocent in 2022 – er komen dus nog kosten en belasting boven op.

In dit voorbeeld is een dag gekozen waar het en waait en de zon schijnt. Met name in de nacht wekken de windmolenparken dan zoveel stroom op -en er is weinig verbruik- zodat de stroom dan gratis aangeboden wordt, tot er mensen gaan opstaan, wakker worden en licht en apparatuur gaan aanzetten, en de industrie ook opstart. Vanaf 11.00 start daarna ook de opbrengst van zonnepanelen, en in de piek rond 14.00 is er weel zoveel aanbod aan stroom van de wind- en zonneparken en daken dat de prijs zelfs in dat uur -0,02 eurocent is, negatief dus. Overigens komt dit niet heel vaak voor, met name in de weekends waar er (veel) minder vraag is, en op dagen dat het hard waait en de zon schijnt, iets wat 5-10 keer voorkomt per jaar gemiddeld. En dan vanaf 15.00 komen er langzaam weer mensen thuis die weer apparatuur gaan aanzetten, en tenslotte is de piek meestal rond 18-19 uur waar de TV aan gaat, de lichten aangaan, en daalt het weer na 00.00 als de meeste mensen gaan slapen.

De actuele grafieken zijn voor iedereen publiek beschikbaar en worden door alle wederverkopers ook weergegeven (geven ook dezelfde prijs), bijvoorbeeld bij ANWB Actuele Tarieven. Ook in de app van de wederverkopers kun je de uurtarieven nakijken. Zodra dus de stroom prijs laag(er) is, nul of zelfs negatief is het zaak om even op te letten je kan dan:

• De vaatwasser aanzetten of inplannen op die tijd
• De wasmachine aanzetten of inplannen op die tijd
• De wasdroger aanzette of inplannen op die tijd
• Stofzuigen of je Stofzuig robot opladen
• Electrische oven aanzetten b.v. voor een lunch
• Je huis extra verwarmen met elektrische kachels
• Je auto opladen
• Je mobiele apparaten opladen zoals telefoons, laptops
• Een power station (accu) opladen (zijn helaas nog niet echt goedkoop)
• .. alle activiteiten die je redelijk kunt plannen en veel stroom verbruiken

Het is wachten op applicaties/oplossingen die dit makkelijker gaan maken en b.v. even een alert/reminder sturen of nog makkelijker het betreffende apparaat vanzelf aanzetten volgens een ingevoerd plan.

Met Zonnepanelen

Zodra je ook zonnepanelen hebt wordt het gebruiken van je geleverde stroom op momenten dat die heel goedkoop wordt (of zelfs negatief) nog wat belangrijker. Als het je lukt kun je in de goedkope periode veel gebruiken, en in de (veel) duurdere periode juist meer terug leveren waarbij je dan ook het (op dat moment hogere) tarief ook vergoed krijgt. De dynamische leveranciers salderen dus wel, maar per uur, niet per jaar. Ook dit heeft wel risico’s als de stroom heel goedkoop is zodra de panelen veel leveren (zomer, overdag) en duur is zodra de panelen weinig leveren (nacht, winter).

Voor Gas

Voor gas zijn de tarieven ook dynamisch, alleen gaat dit dus per 24 uur en is het wat lastiger om hier ook echt dynamisch mee om te gaan. Doch als je ziet dat binnen een week de gasprijs meer dan halveert, kun je makkelijk ook weer 2x zo lang douchen – voor het zelfde geld, of je CV weer wat hoger zetten.

Voor gas (m3) staat hier onder een voorbeeld grafiek van een bepaalde dag in oktober. Je ziet dan ook precies op welk moment de nieuwe inkoop/deal gedaan is (06:00). Overigens net als met de stroom wordt hier het tarief zonder kosten en belasting weergegeven, bij gas moet je ook nog Inkoop- en Garantie van Oorsprong (GVO) kosten, Energiebelasting (EB), Opslag Duurzame Energie (ODE) en Regiotoeslag en 9% (2022) / 21% BTW optellen. Bij een tarief van 90 eurocent is het netto tarief met alle kosten en belasting ongeveer 144 eurocent (1,44 euro) per m3. Dat is overigens een flink stuk goedkoper dan de alle variabele contracten in oktober 2022.

Risico’s van een dynamisch contract

Er is een kans dat de gemiddelde inkoopprijs van een dynamisch energiecontract hoger is dan het gemiddelde variabele tarief van een energiemaatschappij. Bijvoorbeeld als de prijzen heel hard stijgen. Je betaalt dan dus gelijk ook weer meer bij een dynamisch contract.

De stroom bij een dynamisch energiecontract wordt dus ingekocht op de Europese groothandelsmarkt, de EPEX. Daar worden dan minimale en maximale tarieven van respectievelijk -0,50 euro en 5 euro per kilowattuur gehanteerd.

In 2022 zijn er zeker periodes geweest waar de inkoopprijs tegen de 70 eurocent per KWh zat, dit komt dat netto neer op 78 eurocent per KWh in 2022. Dit zijn de gemiddelde prijzen per maand in 2022 tot 14 oktober 2022:

Stroom

Gas

De stroom (wat ook voor een deel met gas gemaakt wordt) en gas werden deze zomer wel heel erg duur. Op dat moment was er ook aardig wat paniek over het afsluiten van pijpleidingen, werden de gasvoorraden tot boven het gemiddelde niveau gevuld in heel Europa, was er door droogte een probleem met aanleveren (per boot) van kolen aan kolencentrales en werd er ook onderhoud gedaan aan energie centrales.

Het kwam allemaal aardig tegelijk (perfect storm), met als gevolg een sterke stijging van de gasprijs, die nog beter zichtbaar is in de onderstaande grafiek. Die grafiek toont de historische prijs van de gas features (toekomstige prijs) markt die de gas prijs probeert te voorspellen. De grafiek geeft de prijs in gas voor een Megawatt uur, om dan van MWh naar gas m³ te gaan voor Nederlands gas moet je vermenigvuldigen met 0,0097694444. Bijvoorbeeld voor 141 EUR/MWh is de gasprijs/m³ op dat moment 1,37 euro/m³. Het betreft overigens een feature, voorspelde prijs, de daadwerkelijke inkoopprijs die Zero Energy uiteindelijk betaald op die dag om 06:00 kan daar weer onder of boven liggen, sterk afhankelijk hoe goed ze inkopen/dealen op die dag.

Overigens is de voorspelling van de TTF markt de volgende: “EU Natural Gas is expected to trade at 173.94 EUR/MWh by the end of this quarter, according to Trading Economics global macro models and analysts expectations. Looking forward, we estimate it to trade at 240.14 in 12 months time.” Deze voorspelling verandert overigens ook met de dag Je kunt zelf de prijs volgen op deze site TTF GAS.

Om het risico van toekomstige extreme verhoging in te schatten zul je met als bij de beurs helaas een “kristal ball” nodig hebben want echt heel voorspelbaar is de markt niet, dus bij een dynamisch contract zul je bijvoorbeeld net als met aandelen een risico moeten accepteren. Door het ingevoerde prijsplafond per 2023 wordt het risico overigens mogelijk wel ingeperkt, echter als dit prijsplafond vervalt zal het risico weer volledig aanwezig zijn. Ook is de overheid er nog niet helemaal achter wat ze nu met de dynamische contracten moeten, dus dat is ook nog een onzekerheid. De open vraag is hoe het maximum tarief voor stroom en gas dan berekend wordt dus actueel per uur of met gemiddelden per dag, per week, per maand of per jaar.

Tenslotte kun je overigens wel snel af van een dynamisch contract, het is dan wel de vraag wat de andere leveranciers dan weer bieden en hoe lang een extreme prijs dan ook blijft.